Module 5 – Mise en œuvre de procédés/ouvrages de valorisation
Ce module concerne la mise en œuvre de procédés de valorisation, deux voies testées à échelle réelle : la mise en œuvre d’une piste cyclable à base de sédiments et la réalisation d’un aménagement paysager, une troisième testée à l’échelle laboratoire : production de granulats légers et additifs pouzzolaniques pour des matériaux de construction isolants.
La mise en œuvre de la piste cyclable nécessite l’optimisation d’une formulation de béton à base de sédiments suivant deux voies d’utilisation de la matière : l’utilisation de sédiment comme substitut de matières naturelles (sables, filler) dans la formulation d’un béton d’une part, et l’emploi de sédiment dans la fabrication de clinker (constituant du ciment) d’autre part. L’optimum sera de pouvoir insérer ces deux éléments dans le procédé de fabrication de la piste cyclable. Outre son caractère de pilote scientifique et technique, l’ouvrage aura une vocation pédagogique et de sensibilisation. Il sera notamment intégré au circuit de découverte des activités que la Direction des Recherches Hydrauliques (qui accueillera l’ouvrage) propose tout au long de l’année sur simple demande (écoles et groupes associatifs) ou lors d’évènements particuliers (journées découverte entreprise, journées wallonnes de l’eau).
La mise à disposition de zones aménagées avec des sédiments valorisables va permettre une évaluation scientifique du potentiel paysager de tels aménagements avec pour ambition d’ouvrir de nouvelles pistes de valorisation. Actuellement, un sédiment est qualifié de valorisable uniquement sur des critères chimiques. L’objectif de l’action est l’évaluation du potentiel paysager d’un remblais réalisé avec des sédiments traités. Des critères qualitatifs telles la qualité biologique, pédologique ou la tenue géotechnique du sédiment seront considérés en vue d’une valorisation à plus haute valeur ajoutée tels des aménagements paysagers.
À l’échelle laboratoire, la valorisation de la fraction fine des sédiments dans des matériaux de construction sera abordée d’une part par le développement de nouvelles formulations permettant l’obtention de granulats légers et poreux (propriétés isolantes), et d’autre part par la réalisation d’une étude de faisabilité de production d’additifs pouzzolaniques par activation thermique.
Werkpakket 4 – Uitwerking van valorisatieprocessen/-werken
Dit werkpakket bestrijkt de verdere uitrol en demonstratie van valorisatieprocessen, twee valorisatiemogelijkheden op ware grootte worden getest: de aanleg van een fietspad met sedimenten en een werk van landschapsinrichting. Een derde mogelijkheid wordt getest in een laboratoriumomgeving: de nuttige toepassing van de fijne fractie via een vernieuwde methode voor de productie van lichte granulaten en puzzolaantoevoegingen voor isolerende bouwmaterialen.
De uitwerking van het fietspad beslaat de optimalisatie van een betonsamenstelling op basis van sedimenten volgens twee manieren van materiaalgebruik: sediment gebruiken als substituut voor natuurlijke materialen (zand, filler) enerzijds, en sediment gebruiken voor de productie van cement klinker anderzijds. Optimaal zou zijn om beide toepassingen mee te nemen in de aanleg van het fietspad. Het werk doet niet alleen dienst als wetenschappelijk en technisch pilootproject maar speelt eveneens een educatieve en sensibiliserende rol. Het zal onder meer deel uitmaken van het ontdekkingsparcours van de activiteiten van de Direction des Recherches Hydrauliques (Waalse overheid) dat het hele jaar door op eenvoudig verzoek kan worden gevolgd door scholen en verenigingen of tijdens bijzondere evenementen zoals openbedrijvendagen of de Waalse waterdagen.
De verdere inrichting van landschapselement in afgebakende zones met valoriseerbare sedimenten laat toe om dergelijke toepassing verder wetenschappelijk te onderbouwen, positieve resultaten kunnen vervolgens toelaten om deze valorisatiepiste verder uit te bouwen. Om te bepalen of sedimenten in aanmerking komen voor nuttige toepassing worden ze vandaag enkel getoetst aan milieuhygiënische normen op basis van chemische criteria. Bedoeling is hier om een stap verder te gaan door ook andere kwalitatieve criteria, zoals biologische diversiteit, pedologische ontwikkeling of geotechnische kwaliteit te bepalen en in rekening te brengen.
Op laboschaal zal het gebruik van de problematische fijne fractie van sedimenten als grondstof voor bouwmaterialen verder worden onderzocht. Twee pistes worden onderzocht, enerzijds de productie van lichtgewicht granulaat met een zo hoog mogelijk gehalte aan fijn sediment, anderzijds, de toepassing van gecalcineerd sediment als constituent van laag-CO2 cement
VALSE 